Örgüt, belirli amaçlar doğrultusunda kişilerin çabalarının eşgüdümlendiği bir yönetim işlevi; amaç, insan, teknoloji boyutlarının etkileştiği bir sistem; kişiliğini belirleyen ve kendine özgü bir kültürü olan; işleri, mevkileri, çalışanları ve aralarındaki yetki ve iletişim ilişkilerini gösteren bir yapıdır (Güçlü, 2003). Örgüt kültürünün farklı tanımları olsa da şu özellikler hemen hepsinde ortaktır: Ortak dil, terminoloji, ritüeller ve seremoniler gibi gözlemlenen davranışsal düzenlemeler, normlar, baskın değerler, felsefe, kurallar, duygular, paylaşılan değerler, prensipler, gelenekler ve örgüt üyelerinin hareket tarzını etkileyen işleri yapış şekli veya yolları da örgüt kültürü olarak tanımlanabilir.(Demirkol, Savaş 2012) Örgütsel kültür, örgüt üyelerinin paylaştığı duygular, etkinlikler,beklentiler, varsayımlar, inançlar, tutumlar ve değerlerden oluşan bir yapı olarak tanımlanabilir (Erdoğan, 2000). Okul kültürü, örgüt kültürü kavramından türemiş olmakla beraber, eğitim sürecinin ve okulların kendilerine özgü yapıları dolayısıyla alan yazınında sıkça söz edilen ve gerek çevrenin gerek öğretmenlerin ve gerekse öğrencilerin okulu algılama biçimlerini ve okuldaki davranış kalıplarını belirleyen çok önemli bir olgudur.(Aslan, Özer ve Ağıroğlu 2009) Okul Kültürü örgüt iklimini oluşturan, örgüt üyelerinden beklenen ortak davranışlar, fikir ve inançların toplamıdır. Şişman (1993) tarafından yapılan araştırmada, ilkokullardaki örgütsel uygulamalarda örgüt kültürünün işbirliği, dostluk, güven, yardımlaşma ve destekleme gibi toplumcu özelliklerin öne çıktığı sonucuna ulaşılmıştır. Okulun evrensel amaçlarından olan toplum kültürünü genç kuşaklara aktarmak, bireyin sosyalleşmesini sağlamak ve istendik yönde bilgi, beceri ve tutum kazandırabilmek için okulun etkili bir örgütsel kültüre sahip olması gerekir.(Terzi 2000)
Okullarda örgüt iklimini oluşturan ,örgüt üyeleri öğrenciler, öğretmenler, veliler ve okul yöneticileridir. Güçlü bir okul kültürünün hâkim olduğu eğitim kurumları, örgüt üyelerinin ortak amaçlar ve değerler etrafında birleştikleri ortamlardır. Değişim ve yeniliğe açık, güçlü bir okul kültürü oluşturmak isteyen yöneticiler, öncelikle okullarındaki mevcut kültürü incelemeli ve anlamaya çalışmalıdırlar.(Çelikten, 2008) Mevcut örgüt kültürünün ne olduğu ve örgüt üyeleri tarafından nasıl algılandığı konusu yöneticilerin dikkate alması gerektiği en önemli konulardır. Dikkat edilmesi gereken diğer bir unsur da okul yöneticisinin okul kültürünün şekillenmesinde ve devam ettirilmesinde anahtar rol oynadığıdır (Campo, 1993; Ozdemir, 2006; Slater ve Ark., 1994). Okul ikliminin oluşmasında ve değişmesinde rol oynayan etkenler vardır. Bunlardan en önemlisi yöneticinin tutumu, davranışları ve nitelikleridir; çünkü yöneticiler kişiler arası etkileşimin niteliğini değiştirebilecek konuma sahiptir.(Aydın, 2010) Çelik’e (1997, 71) göre ise, değişimi gerçekleştirme sürecinde direnci en aza indirme, okul yöneticilerinin liderlik davranışına bağlıdır. Okul kültürünü en iyi yorumlayan ve sunan kişi, okul yöneticisidir ve dolayısıyla değişimin sonuçlarını da en iyi kestirebilecek kişi, okul yöneticisi olacaktır. Anılan araştırmacıya göre okul yöneticisi kültürü biçimlendirir, değişimin öncülüğünü yapar, direnci en aza indirecek kültürel değişim stratejilerini uygulamaya çalışır. Okul müdürleri kültürü şekillendiriken, kültürün geçmişini ve o anki durumunu okuyarak kültürün içinde saklı olan derin anlamları bilmek, öğrenci için iyi olanı destekleyen esas değerleri ortaya çıkarmak, pozitif kültürel değerleri pekiştirerek, negatif ve işlevsel olmayan kültürel değerleri ise değiştirerek pozitif bir okul iklimi ortaya çıkarmak için çalışırlar.(Çelikten,2006) Eğitim örgütlerinden olan ilköğretim okullarının kültür düzeylerine ilişkin olarak elde edilen araştırma bulguları; örgüt kültürünün “yönetim, örgüte bağlılık-örgütle özdeşleşme, çalışma ortamı-değişikliklere uyum, ödül sistemi, işbirliği-iletişim ve törenler-toplantılar-dil-maddi kültür öğeleri” olmak üzere altı boyutunda, özel ilköğretim okullarının resmi okullarına göre daha iyi düzeyde kültürel özelliklere sahip olduğunu ortaya çıkarmaktadır. (Arslan, Satıcı ve Kuru 2007)
Okul iklimi ve kültürünün doğru bir şekilde oluşturulması tüm paydaşların yararına olacaktır.Okul iklimi öğrenci, öğretmen, personel ve velileri kapsayacak şekilde düzenlemelidir. Sağlıklı bir okul iklimi huzurun ve başarının anahtarıdır. Eğitim-öğretim lideri olarak okul müdürü ile birlikte tüm yöneticilerin desteği ve katkılarıyla okul iklimi ve kültürü sağlıklı bir şekilde oluşturulabilir.
İlk Yorumu Siz Yapın